Văn hóa ẩm thực Thủ đô đã là một thương hiệu. Mới đây, báo Telegraph (Anh) đã xếp Hà Nội đứng thứ hai trong mười thành phố có nền ẩm thực hấp dẫn nhất thế giới. Nghị quyết của Thành ủy về "Phát triển du lịch Thủ đô Hà Nội giai đoạn 2016-2020 và những năm tiếp theo" cũng đề cập việc khai thác giá trị ẩm thực để phát triển du lịch. Tuy nhiên, để ẩm thực trở thành một thế mạnh thu hút khách du lịch, vẫn cần nhiều giải pháp.


Du khách tham quan một gian hàng tại liên hoan

"Giao lưu văn hóa ẩm thực Hà Nội với bạn bè quốc tế".

Nếu như ở các địa phương khác ta chỉ có thể tìm vài món ăn đặc trưng, thì ở Hà Nội, những món ăn như thế có thể liệt kê một danh sách rất dài. Chỉ tính những món ăn được kể trong hai tác phẩm nổi tiếng "Hà Nội băm sáu phố phường" (Thạch Lam) và "Miếng ngon Hà Nội" (Vũ Bằng) đã có đến vài chục món. Riêng về phở, Hà Nội có nhiều quán phở ngon, với những phong vị khác nhau, nhiều quán đã tồn tại vài thập kỷ. Về bún, Hà Nội có bún chả, bún thang, bún ốc... món vietnam trekking nào cũng độc đáo. Các món quà khác có thể kể ra như: cốm Vòng, cốm Mễ Trì, bánh cuốn Thanh Trì... Hà Nội là trung tâm văn hóa lớn của cả nước, nhiều món ăn các vùng miền cũng đến "định cư" tại Hà Nội. Tại đây, người Thủ đô đã "Hà Nội hóa", khiến các món ăn có nét riêng, tinh tế hơn. Về đồ uống, Hà Nội cầu kỳ trong thưởng trà, nhất là trà sen Tây Hồ, là món quà thượng hạng dành cho khách phương xa. Phong vị cà-phê Hà Nội cũng rất độc đáo, với những góc quán lâu năm, như cà-phê Lâm, cà-phê Giảng... Giám đốc Sở Du lịch Đỗ Đình Hồng khẳng định: "Ẩm thực Hà Nội là tập hợp tinh túy của những gì bình dị. Từ bao đời nay, ông cha ta đã khéo léo sử dụng các loại gia vị, thêm vào đó sự kỹ càng trong việc lựa chọn nguyên liệu, tạo nên những nét riêng, tinh tế của ẩm thực. Đó là một trong những lý do khiến bạn bè quốc tế ngày càng quan tâm nhiều hơn đến ẩm thực của thành phố chúng ta". Cũng bởi sự độc đáo này, mà ông Phi-líp Cót-lơ, người được coi là cha đẻ của ngành ma-két-tinh hiện đại gợi ý "Việt Nam nên trở thành bếp ăn của thế giới". Tất nhiên, khi ấy, Hà Nội chính là đại diện tiêu biểu nhất.

Thời gian qua, thành phố Hà Nội đã từng bước khai thác thế mạnh ẩm thực để phát triển du lịch. Điển hình như phố ẩm thực Tống Duy Tân; đưa vào hoạt động các tuyến phố đi bộ Mã Mây, Tạ Hiện...; xây dựng làng ẩm thực Lệ Mật (quận Long Biên)... Các khách sạn, nhà hàng trên địa bàn cũng chú trọng phục vụ các món ăn đặc sắc. Sở Du lịch và các cơ quan liên quan đã dành nhiều không gian giới thiệu ẩm thực tại các cuộc liên hoan, các sự kiện du lịch. Một sự kiện nổi bật gần đây là chương trình "Giao lưu văn hóa ẩm thực với bạn bè quốc tế" tại vườn hoa Lý Thái Tổ (quận Hoàn Kiếm) do Sở Văn hóa và Thể thao tổ chức. Với 25 gian hàng giới thiệu ẩm thực Hà Nội, 25 gian hàng giới thiệu ẩm thực các nước trên thế giới như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Pháp, Đức, I-ta-li-a..., không gian khu vực nhà bát giác trở thành bữa tiệc ngoài trời khổng lồ. Được tổ chức trong thời gian diễn ra phố đi bộ, các món ăn đặc sắc như: bún ốc, bánh cuốn Thanh Trì, cốm Mễ Trì, trà sen... đã thu hút đông đảo khách du lịch đến thưởng thức, qua đó hiểu thêm về nét văn hóa của người Hà Nội.

Tuy nhiên, thực tế, văn hóa ẩm thực Thủ đô vẫn ở dạng tiềm năng. Hà Nội chưa xây dựng được những tua du lịch mà ở đó, ẩm thực được coi là điểm nhấn đặc trưng. Phần lớn các nhà hàng, quán ăn vẫn chủ yếu dừng lại ở việc bán món ăn cho khách tham quan, myanmar adventure tours chứ không phải đem đến những giá trị văn hóa ẩm thực. Trong khi đó, giá trị ẩm thực Hà Nội còn nằm ở những phong tục, tập quán, lịch sử. Thái độ phục vụ khách du lịch, an toàn vệ sinh thực phẩm cũng là vấn đề nan giải cho các nhà quản lý. Đặc biệt, dù các liên hoan, lễ hội ẩm thực được tổ chức, nhưng chưa thật sự nổi bật và đạt hiệu quả trong việc giới thiệu văn hóa ẩm thực. Chương trình "Giao lưu văn hóa ẩm thực Hà Nội với bạn bè quốc tế" vừa qua là một thí dụ. Là chương trình quảng bá những nét tinh hoa ẩm thực Thủ đô, nhưng còn thiếu những món quà đặc sắc nhất, được coi là hồn cốt của ẩm thực Hà thành, như: phở, bún thang, chả cá Lã Vọng... Gian hàng giới thiệu văn hóa trà lại không phải do các nghệ nhân trà của Quảng An - địa phương đã được đăng ký nhãn hiệu "Chè sen Quảng An" thực hiện. Nhiều gian hàng giới thiệu món ăn Hà Nội, nhưng bày bán rất nhiều xúc xích, khoai tây rán. Bên cạnh đó, các gian hàng được bố trí diện tích quá hẹp, việc ăn uống tràn lan trên vỉa hè để lại những hình ảnh không đẹp mắt.

Để ẩm thực Thủ đô trở thành một thế mạnh, còn nhiều việc phải làm. Những cuộc liên hoan, chương trình giới thiệu cần được tổ chức chỉn chu, hấp dẫn. Bên cạnh đó, nhiều chuyên gia cho rằng, cần tổ chức quy hoạch sản phẩm du lịch gắn với ẩm thực, trong đó quan tâm vietnam classic tours vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm; xây dựng và hướng dẫn doanh nghiệp thiết kế tua khai thác hiệu quả nghệ thuật ẩm thực truyền thống; hướng dẫn các chủ nhà hàng, quán ăn thực hiện tốt "Quy tắc ứng xử du lịch văn minh", "Quy tắc ứng xử tại nơi công cộng", tạo ấn tượng tốt đẹp trong lòng du khách.